Łączny budżet tych programów wynosi prawie 2 mld EUR. Te kroki w kierunku wzmocnienia europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego podejmowane są w następstwie przyjęcia pierwszej w historii europejskiej strategii przemysłowej w dziedzinie obronności (EDIS) i powiązanego z nią wniosku dotyczącego europejskiego programu na rzecz przemysłu obronnego (EDIP).

 

500 mln EUR na zwiększenie zdolności produkcyjnych amunicji do 2 mln rocznie

Oczekuje się, że dzięki wsparciu ASAP do końca 2025 r. Europa osiągnie roczne zdolności produkcyjne pocisków amunicji w wysokości 2 mln.

Komisja zakończyła ocenę na podstawie rozporządzenia w sprawie ASAP w rekordowym czasie i wybrała 31 projektów mających pomóc przemysłowi europejskiemu w zwiększeniu produkcji i gotowości amunicji.

Wybrane projekty obejmują pięć obszarów: materiały wybuchowe, proszek, muszle, pociski oraz certyfikacja testowania i odnawiania. Projekty zostaną sfinansowane kwotą 513 mln euro z budżetu UE i Norwegii. Finansowanie to pobudzi dodatkowe inwestycje ze strony przemysłu poprzez współfinansowanie, co doprowadzi do inwestycji w łańcuchu dostaw o łącznej wartości około 1,4 mld EUR.

ASAP koncentruje się na proszkach i materiałach wybuchowych, które stanowią wąskie gardła w produkcji łupin amunicji, i przeznaczy na nie około trzy czwarte programu. Program będzie wspierał projekty zwiększające roczną zdolność produkcyjną o ponad 10000 ton proszku i o ponad 4300 ton materiałów wybuchowych. W tym celu Unia zainwestuje 248 mln EUR w zdolności produkcji proszku i 124 mln EUR w zdolności produkcyjne materiałów wybuchowych.

Dzięki już wprowadzonym środkom w styczniu 2024 r. europejskie roczne moce produkcyjne w zakresie muszli 155 mm osiągnęły już poziom 1 mln rocznie.

Przedsiębiorstwa otrzymujące finansowanie w ramach ASAP i ich łańcuchy dostaw są rozproszone w całej Unii Europejskiej. Wsparcie ma na celu wzmocnienie istniejących zdolności produkcyjnych, a także tworzenie nowych. Ukończone projekty zwiększą zdolność reagowania i zdolności unijnego przemysłu obronnego, zapewniając szybsze dostawy amunicji i pocisków w Europie.

Umowy o udzielenie dotacji z wybranymi wnioskodawcami mają zostać podpisane w maju 2024 r.

– Obecnie zainwestowano 2 mld EUR w badania i rozwój w dziedzinie obronności, produkcję amunicji i wspólne zamówienia. Są to ważne kroki w kierunku większych inwestycji, lepszych, wspólnych i europejskich. Pokazują one potencjał niedawno zaproponowanego europejskiego programu na rzecz przemysłu obronnego i przyczyniają się do naszych wysiłków na rzecz wsparcia Ukrainy. UE wywiązuje się ze swojej obietnicy wzmocnienia europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego – mówi Margrethe Vestager, wiceprzewodnicząca wykonawcza do spraw Europy na miarę ery cyfrowej.

– Akt o wspieraniu produkcji amunicji (ASAP) wchodzi w życie! Inwestujemy 500 mln euro w 31 przemysłowych projektach obronnych, aby zwiększyć produkcję amunicji. Po raz pierwszy wykorzystujemy budżet UE do wspierania zdolności produkcyjnych przemysłu obronnego. Bezprecedensowe. Sygnał, który wysyłamy, jest jasny: Europa jest gotowa produkować więcej, szybciej i wspólnie jako Europejczycy – dodaje Thierry Breton, komisarz do spraw rynku wewnętrznego.

Przyjmując program prac na rzecz wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego poprzez wspólne zamówienia (EDIRPA) oraz ogłaszając odpowiednie zaproszenia do składania wniosków, Komisja po raz pierwszy zachęca państwa członkowskie do wspólnego nabywania produktów obronnych zaspokajających najpilniejsze i najpilniejsze potrzeby, zwłaszcza te spotęgowane agresją Rosji na Ukrainę. Agregacja popytu zapewni przewidywalność, a tym samym zachęci nasz przemysł do zwiększenia zdolności produkcyjnych, a także poprawi interoperacyjność krajowych sił zbrojnych.

Program prac EDIRPA, dysponujący łącznym budżetem w wysokości 310 mln EUR, będzie wspierał wspólne zamówienia w trzech obszarach: Amunicja (np. broń strzelecka, amunicja artyleryjska, moździerze, rakiety), 2) obrona lotnicza i przeciwrakietowa oraz 3) platformy i wymiana dotychczasowych systemów (np. czołgi, pojazdy opancerzone, systemy wsparcia, systemy żołnierzy, drony). Te priorytety finansowania zostały ustalone wspólnie z państwami członkowskimi w celu zaspokojenia pilnych potrzeb obronnych i uzupełnienia zapasów obronnych.

W ramach programu prac EFO na 2024 r. obejmującego 32 tematy zaproszeń do składania wniosków finansowane będą projekty w kluczowych dziedzinach obronności, w tym przeciwdziałanie pociskom hiperdźwiękowym, rozwój szeregu bezzałogowych pojazdów w powietrzu i na ziemi oraz zapewnienie bezpiecznej komunikacji kosmicznej. Przygotowuje grunt dla systemów obronnych nowej generacji, takich jak śmigłowce i samoloty towarowe średniej wielkości.

Ponadto program prac oferuje środki wsparcia mające na celu promowanie innowacji w dziedzinie obronności i inkluzywności w dziedzinie obronności za pośrednictwem unijnego systemu innowacji w dziedzinie obronności (EUDIS), z finansowaniem na rzecz akceleratora biznesowego EUDIS i możliwości dostosowania się do potrzeb inwestorów.

Termin składania wniosków upływa 5 listopada 2024 r.

Akt o wspieraniu produkcji amunicji (ASAP) jest bezpośrednią odpowiedzią na to, że Rada powinna pilnie dostarczyć amunicję i, na wniosek, Ukrainie, a także pomóc państwom członkowskim w uzupełnianiu zapasów poprzez wprowadzenie ukierunkowanych środków. Akt ten ma na celu zapewnienie, aby UE mogła zwiększyć swoje zdolności produkcyjne w zakresie amunicji. Wsparcie finansowe będzie udzielane w formie dotacji na różnego rodzaju działania przyczyniające się do wysiłków europejskiego przemysłu obronnego na rzecz zwiększenia jego zdolności produkcyjnych i rozwiązania problemu wąskich gardeł. ASAP wdraża tor 3 (część przemysłowa) tzw. trójtorowego podejścia do planu amunicji uzgodnionego przez Radę w marcu 2023 r.

Instrument na rzecz wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego poprzez wspólne zamówienia (EDIRPA) stanowi odpowiedź na wniosek państw członkowskich o zaspokojenie najbardziej pilnych i krytycznych potrzeb w zakresie produktów obronnych wynikających z agresji Rosji na Ukrainę. Instrument ten zachęca państwa członkowskie, w duchu solidarności, do wspólnego zamawiania zdolności obronnych dla ich sił zbrojnych i ułatwia wszystkim państwom członkowskim dostęp do pilnie potrzebnych produktów obronnych.

Europejski Fundusz Obronny jest instrumentem Komisji wspierającym badania i rozwój w dziedzinie obronności oraz współpracę w tej dziedzinie. Nie zastępując wysiłków państw członkowskich, promuje współpracę między przedsiębiorstwami każdej wielkości i podmiotami badawczymi w całej UE i Norwegii (jako państwie stowarzyszonym). EFO wspiera konkurencyjne i oparte na współpracy projekty w dziedzinie obronności przez cały cykl prac badawczo-rozwojowych, koncentrując się przy tym na projektach prowadzących do opracowania najnowocześniejszych i interoperacyjnych technologii obronnych i elementów wyposażenia obronnego. Wspiera on również innowacje i zachęca MŚP do udziału w projektach transgranicznych. Program prac i priorytety finansowania określa się na podstawie priorytetów w zakresie zdolności obronnych uzgodnionych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO), a w szczególności w kontekście planu rozwoju zdolności (CDP). Przyjmując ten roczny program prac na 2024 r., Komisja zobowiązała się zainwestować ponad 4 mld EUR we wspólne badania i rozwój w dziedzinie obronności od czasu wejścia w życie rozporządzenia w sprawie EFR w maju 2021 r.

Środki te, uzupełnione niedawno zapowiedzianym wnioskiem Komisji dotyczącym europejskiego programu na rzecz przemysłu obronnego, zapewniają strukturalne, długoterminowe podejście do osiągnięcia gotowości przemysłu obronnego. Zapewniają one ciągłość wsparcia dla europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego, aby umożliwić jej szybkie dostosowanie do nowego środowiska bezpieczeństwa.

Pytania i odpowiedzi dotyczące ASAP i EDIRPA

Zestawienie informacji na temat ASAP z projektami wybranymi do finansowania

Strona internetowa EDIRPA

Program prac EDIRPA

Arkusz informacyjny EDIRPA

Zestawienie informacji na temat programu prac EFR na 2024 r.

Program prac EFR na 2024 r.

Zestawienie informacji EUDIS