Promocja zdrowia psychicznego jest równie ważna jak promocja zdrowia fizycznego. Tak uważa większość Europejczyków
Badanie Eurobarometr nie pozostawia złudzeń. Aż dziewięciu na dziesięciu respondentów (89 proc.) uważa, że promocja zdrowia psychicznego jest równie ważna jak fizycznego. Jednocześnie mniej niż połowa badanych jest zdania, że osoby cierpiące na problemy związane ze zdrowiem psychicznym mają taki sam dostęp do opieki jak osoby zmagające się z innymi chorobami. Ponadto w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy prawie połowa respondentów (46 proc.) doświadczyła problemów emocjonalnych lub psychospołecznych, takich jak odczuwanie depresji lub lęki.
Ponad połowa pytanych (54 proc.) nie uzyskała pomocy od specjalisty w związku z problemem zdrowia psychicznego. Wyniki te pokazują, że zasadnicze znaczenie ma kontynuowanie prac nad zdrowiem psychicznym na szczeblu UE.
– Nie ma mowy o zdrowiu bez zdrowia psychicznego. Fakt, że prawie połowa Europejczyków doświadczyła problemów związanych ze zdrowiem psychicznym, a ponad połowa z tej grupy nie otrzymała żadnej profesjonalnej pomocy, jest bardzo niepokojący. Musimy skupić się na dobrostanie naszych obywateli, koncentrując się na profilaktyce i dostępie do wysokiej jakości opieki i leczenia. My – rządy, organy ds. zdrowia publicznego, instytucje UE, zainteresowane strony i obywatele – musimy połączyć siły we wspólnym wysiłku, traktując sprawy dobrego zdrowia psychicznego priorytetowo, aby pomóc osobom potrzebującym wsparcia. Na tym polega silna Europejska Unia Zdrowotna – mówi Stella Kyriakides, komisarz do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności.
– Dbanie o sferę psychiczną i jakoś naszego życia emocjonalnego jest tak samo ważne jak kwestia fizyczna – nie ma również wątpliwości Izabela Kaczyńska, pedagog, terapeuta pedagogiczny, specjalista edukacji i rewalidacji osób ze spektrum autyzmu. – Ćwiczenia wzmacniają mięśnie, natomiast umiejętność radzenia sobie ze stresem, oddzielania życia zawodowego od prywatnego, pozwala nam łatwiej i efektywniej radzić sobie z problemami i wyzwaniami – przypomina.
Dlaczego często o tym zapominamy?
Żyjemy w bardzo dużym tempie. Rozwój społeczno-cywilizacyjny zmusza współczesnego człowieka do bycia na „wysokich obrotach”. Dbanie o zdrowie fizyczne jest już dla nas normą. Jednak dobre samopoczucie psychiczne oraz profilaktyka w tym obszarze jest jeszcze zaniedbana lub często pomija. Twierdzimy, że jakoś sobie poradzimy, nie jest jeszcze tak źle, żeby poświęcać temu czas. Odkładamy zaopiekowanie się sobą na drugi plan, bo może przyjdzie lepszy moment, bo może będzie lepiej – odpowiada dr Izabela Kaczyńska.
Przypomina jednocześnie, że w razie potrzeby należy korzystać z pomocy specjalistów – pedagogów, psychologów, psychoterapeutów. Poprawi to jakoś naszego funkcjonowania, ustabilizuje życiową sytuację.
Rosnąca presja na zdrowie psychiczne
Opublikowane badanie Eurobarometr potwierdza, że niedawne wydarzenia, takie jak pandemia COVID-19, agresja Rosji na Ukrainę, kryzys klimatyczny oraz inne czynniki presji społecznej i gospodarczej, pogorszyły i tak już niski poziom zdrowia psychicznego w Europie. Przed pandemią COVID-19 co szósta osoba w UE cierpiała na problemy związane ze zdrowiem psychicznym, a sytuacja pogorszyła się. Większość respondentów odpowiedziała, że ostatnie wydarzenia na świecie w pewnym stopniu wpłynęły na ich zdrowie psychiczne (44 proc.) lub w dużym stopniu (18 proc.).
Większość respondentów (60 proc.) uważa, że najważniejszymi czynnikami warunkującymi dobry stan zdrowia psychicznego są warunki życia, a następnie bezpieczeństwo finansowe (53 proc.). Około jedna trzecia Europejczyków uważa, że największy wpływ na dobrą kondycję psychiczną mają: kontakt z przyrodą i przebywanie na terenach zielonych (35 proc.), nawyki snu (35 proc.), aktywność fizyczna (34 proc.) i kontakty społeczne (33 proc.). We wszystkich państwach członkowskich zdecydowana większość uważa jednak, że korzystanie z mediów społecznościowych może negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne młodych ludzi.
Jeżeli chodzi o to, w jaki sposób UE może w największym stopniu przyczynić się do poprawy zdrowia psychicznego europejskich obywateli, największa część respondentów wskazała, że poprzez „poprawę ogólnej jakości życia” (45 proc.), a następnie „poprawę dostępu do diagnostyki, leczenia i opieki nad pacjentami cierpiącymi na zaburzenia psychiczne” (37 proc.) oraz „wspieranie zdrowia psychicznego osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji” (35 proc.).
Konferencja wysokiego szczebla na temat zdrowia psychicznego
Zdrowie psychiczne jest integralną częścią zdrowia i priorytetem Komisji. W związku z tym Komisja organizuje jutro w Brukseli i online hybrydową konferencję na temat zdrowia psychicznego. Gospodarzem tego półdniowego wydarzenia będzie komisarz Stella Kyriakides a główne wystąpienia wygłoszą Jej Królewska Mość Królowa Belgów, Marc Angel, Wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego, Dr. Hans Henri P. Kluge, dyrektor regionalny WHO ds. Europy, José Miñones, Minister Zdrowia Hiszpanii, Bertrand Bainvel, Przedstawiciel UNICEF przy instytucjach Unii Europejskiej, Dr. Péter Takács, Minister Zdrowia Węgier i Frank Vandenbroucke, Minister Belgii ds. Spraw Społecznych.
Uczestnicy wysłuchają relacji, wymienią informacje i dobre praktyki na tematy takie jak zdrowie psychiczne we wszystkich obszarach polityki, promocja i profilaktyka oraz równy dostęp dla wszystkich.
Program konferencji i rejestracja uczestnictwa online są dostępne pod tym linkiem.
Kontekst
Badanie Eurobarometr Flash przeprowadzono w okresie 14–21 czerwca 2023 r. Łącznie 26,501 respondentów w wieku co najmniej 15 lat z 27 państw członkowskich UE wzięło udział w wywiadach internetowych wspomaganych komputerowo.
7 czerwca 2023 r. Komisja przyjęła komunikat w sprawie kompleksowego podejścia do zdrowia psychicznego, który pomoże państwom członkowskim i zainteresowanym stronom w podejmowaniu działań służących sprostaniu wyzwaniom związanym ze zdrowiem psychicznym. Nowy komunikat obejmuje 20 inicjatyw przewodnich, określa możliwości finansowania w wysokości 1,23 mld euro i koncentruje się na grupach szczególnie wrażliwych, takich jak: dzieci, młodzież, migranci i uchodźcy.
Więcej informacji