„Horyzont Europa”
dla zdrowszej, bardziej ekologicznej i cyfrowej Europy. Do podziału jest 14,7
mld euro.
Najważniejsze będą inwestycje, które pomogą przyspieszyć transformację ekologiczną i cyfrową oraz przyczynią się do
trwałej odbudowy po pandemii, a także zwiększą odporność Unii Europejskiej na
przyszłe kryzysy. To priorytety programu „Horyzont Europa” na lata
2021–2022, którego główny program prac przyjęła właśnie Komisja Europejska. – Pragnę zachęcić naukowców i innowatorów z
całej UE do składania wniosków i znajdywania rozwiązań, które poprawią nasze
codzienne życie – mówi komisarz ds. innowacji Marija Gabriel.
Główny program prac „Horyzontu Europy” określa cele
i konkretne obszary tematyczne, które otrzymają finansowanie w łącznej wysokości
14,7 mld euro. Posłużą one wsparciu europejskich naukowców
poprzez stypendia, szkolenia i wymiany, budowie lepiej połączonych i
wydajniejszych europejskich ekosystemów innowacji oraz tworzeniu światowej
klasy infrastruktur badawczych. Będzie to zachęta do uczestnictwa podmiotów z
całej Europy i ze świata, a jednocześnie wzmocniona zostanie europejska
przestrzeń badawcza.
– Program prac „Horyzont Europa” pomoże europejskim naukowcom w
realizacji najwyższej jakości, doskonałych badań naukowych i innowacji z
korzyścią dla wszystkich Europejczyków. Obejmie cały cykl badań naukowych
i innowacji – od laboratorium po rynek – i zbliży do siebie naukowców i
innowatorów z całego świata, aby wspólnie zająć się problemami, przed którymi
stoimy – mówi Margrethe Vestager,
wiceprzewodnicząca wykonawcza ds. Europy na miarę ery cyfrowej
– 40 proc. budżetu programu „Horyzont Europa” poświęcono na
zwiększenie zrównoważonego charakteru Europy. Dzięki temu Europa stanie się
bardziej przyjazna dla środowiska i dostosowana do transformacji cyfrowej.
Program „Horyzont Europa” funkcjonuje już w pełni: pragnę zachęcić
naukowców i innowatorów z całej UE do składania wniosków i znajdywania
rozwiązań, które poprawią nasze codzienne życie – wyjaśnia Marija Gabriel, komisarz ds. innowacji,
badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży.
Program „Horyzont Europa” zapewni
neutralność klimatyczną i wiodącą pozycję w dziedzinie technologii cyfrowych
Ponad jedna czwarta środków
– około 5,8 mld euro – zostanie zainwestowana w badania i
innowacje służące wsparciu Europejskiego Zielonego Ładu oraz
zobowiązania Unii do uczynienia z Europy
pierwszego kontynentu neutralnego dla klimatu do 2050 r. Środki te
będą wspierać projekty, które przyczyniają się do postępów w nauce o zmianie
klimatu i opracowują rozwiązania mające na celu ograniczenie emisji gazów
cieplarnianych i dostosowanie się do zmieniającego się klimatu. Chodzi np. o
działania, które przyspieszą przejście na czystą energię i mobilność w
zrównoważony i sprawiedliwy sposób, pomogą dostosować systemy żywnościowe. Będą
również wspierać gospodarkę o obiegu zamkniętym i biogospodarkę, utrzymanie i
wzmocnienie naturalnych pochłaniaczy dwutlenku węgla w ekosystemach oraz
przyczynią się do przystosowania się do zmiany klimatu.
Jednym z głównych celów programu jest ustanowienie w tym
dziesięcioleciu cyfrowej dekady Europy i stworzenie
podstaw dla nowych przedsiębiorstw cyfrowych – w związku z czym znacznie
zwiększono inwestycje w tej dziedzinie. Środki pomogą na przykład zmaksymalizować
potencjał narzędzi cyfrowych oraz badań naukowych i innowacji opartych na
danych w dziedzinie opieki zdrowotnej, mediów, dziedzictwa kulturowego,
gospodarki kreatywnej, energii, mobilności i produkcji żywności, wspierając
modernizację modeli przemysłowych i wiodącą pozycję Europy w przemyśle. Na
rozwój najważniejszych technologii cyfrowych przeznaczonych zostanie
około 4 mld euro w latach 2021–2022.
Ponadto w ramach tego programu prac inwestycje o łącznej wartości ok. 1,9
mld euro przeznaczone zostaną na naprawę bezpośrednich szkód
gospodarczych i społecznych spowodowanych pandemią koronawirusa. Zgodnie
z NextGenerationEU finansowanie
przyczyni się do budowy Europy po pandemii koronawirusa, która będzie nie tylko
bardziej ekologiczna i cyfrowa, ale również bardziej odporna na obecne i
przyszłe wyzwania. Obejmuje to tematy, które mają na celu modernizację systemów
opieki zdrowotnej i przyczynienie się do rozwoju potencjału badawczego, w
szczególności w zakresie opracowywania szczepionek.
Współpraca międzynarodowa na rzecz
większego oddziaływania: strategiczna, otwarta i oparta na wzajemności
Współpraca międzynarodowa w dziedzinie badań naukowych i innowacji ma
zasadnicze znaczenie dla sprostania globalnym wyzwaniom i umożliwienia Europie
dostępu do zasobów, wiedzy fachowej, doskonałości naukowej, łańcuchów wartości
i rynków rozwijających się w innych obszarach świata. W maju 2021 r. Komisja
przedstawiła
globalne podejście do badań naukowych i innowacji – czyli europejską
strategię współpracy międzynarodowej w zmieniającym się świecie. Dzięki temu UE
dąży do wypracowania rozwiązań i ułatwienia globalnej reakcji na globalne wyzwania,
w oparciu o multilateralizm, otwartość i wzajemność.
Program prac programu „Horyzont Europa” na lata 2021–2022 obejmuje
specjalne działania mające na celu wspieranie i zacieśnianie współpracy
poprzez inicjatywy wielostronne w dziedzinach takich jak różnorodność
biologiczna i ochrona klimatu, obserwacje środowiska, badania oceaniczne lub
zdrowie na świecie. Obejmuje on również ukierunkowane działania z kluczowymi
partnerami spoza UE, w tym pierwszą w historii ambitną i kompleksową inicjatywę dla Afryki.
Program „Horyzont Europa” jest domyślnie otwarty na świat.
Włączenie do niego państw spoza UE poszerzy geograficzny zakres całego programu
i stworzy dodatkowe możliwości uczestnictwa badaczom, naukowcom,
przedsiębiorstwom, instytucjom lub innym zainteresowanym podmiotom, zasadniczo
na takich samych warunkach jak państwa członkowskie. W celu ochrony
strategicznych zasobów, interesów, autonomii lub bezpieczeństwa UE oraz zgodnie
z art. 22 ust. 5 rozporządzenia w sprawie programu „Horyzont Europa”
udział w programie będzie ograniczony w bardzo niewielkiej liczbie działań.
Takie ograniczenie będzie miało charakter wyjątkowy i będzie należycie
uzasadnione, w porozumieniu z państwami członkowskimi i przy pełnym
poszanowaniu zobowiązań UE wynikających z umów dwustronnych.
Kolejne działania
Pierwsze zaproszenia do składania wniosków zostaną otwarte na portalu
Komisji dotyczącym finansowania
i przetargów w dniu 22 czerwca. Europejskie
Dni Badań i Innowacji 23 i 24 czerwca są okazją do
omówienia programu „Horyzont Europa” wśród decydentów politycznych,
naukowców, innowatorów i obywateli. Dni
informacyjne programu „Horyzont Europa” skierowane do potencjalnych
wnioskodawców odbędą się od 28 czerwca do 9 lipca.
Kontekst
„Horyzont Europa” to unijny program w zakresie badań naukowych i
innowacji o wartości 95,5 mld euro na lata 2021–2027, będący
kontynuacją programu „Horyzont 2020″. Dzisiejszy program prac programu
„Horyzont Europa” opiera się na planie
strategicznym programu Horyzont Europa”, przyjętym w marcu 2021 r. w celu
określenia priorytetów UE w zakresie badań naukowych i innowacji na lata
2021–2024. Większość środków finansowych przydzielana jest na podstawie
konkurencyjnych zaproszeń do składania wniosków, określonych w programach prac.
Nowe możliwości finansowania pojawiły się już na początku 2021 r.: W lutym
Komisja ogłosiła pierwsze zaproszenia
do składania wniosków Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych w ramach
programu „Horyzont Europa”, a w marcu zainaugurowała nową Europejską
Radę ds. Innowacji. Ponadto w kwietniu szybko uruchomiła
123 mln euro na badania naukowe i innowacje poświęcone wariantom koronawirusa.
Dodatkowe informacje
Zestawienia
informacji „Horyzont Europa”
Plan
strategiczny dla programu „Horyzont Europa” na lata 2021–2024